Strona archiwalna! Ta strona zawiera treści archiwalne, które nie były zmieniane po 23 września 2019 r. Jeśli chcesz wiedzieć więcej zapoznaj się z deklaracją dostępności
archiwum 2006 rok 2006    2008 rok 2008    2010 rok 2010    2012 rok 2012    2014 rok 2014
hex3.jpg
hex5.jpg hex4.jpg
hex6.jpg
  strona główna założenia regulamin kalendarium wskazówki pobierz jury   rejestracja zgłoszone projekty galeria gallery   archiwum kontakt
  Szanowni Państwo,
Według mitologii greckiej dawno temu na Krecie żył architekt i wynalazca o imieniu Dedal. Pracował na dworze Minosa, na którego zlecenie zbudował labirynt dla Minotaura. Dedal wraz ze swoim synem Ikarem marzył o ucieczce z Krety. Marzył o niemożliwym - wzniesieniu się w powietrze jak ptak. Według mitu, udało mu się dokonać tego wyczynu - wraz z synem wzniósł się w przestworza za pomocą skrzydeł wykonanych z ptasich piór sklejonych woskiem. Czego uczy nas ta opowieść? Może tego, że warto marzyć, mierzyć się czasami z niemożliwym, bo któregoś dnia niemożliwe okaże się możliwe. Od czasów starożytnej Grecji minęły tysiąclecia. W tym czasie ludzie wielokrotnie mierzyli się z niemożliwym: pokonywali oceany, odkrywali nowe lądy, konstruowali niezwykłe maszyny - od zwykłego koła po Wielki Zderzacz Hadronów znajdujący się w ośrodku badawczym CERN pod Genewą i komputer kwantowy, aż w końcu wznieśli się na orbitę naszej planety, wylądowali na Księżycu, a nawet wysłali sondy na najdalsze rubieże Układu Słonecznego, a nawet jeszcze dalej (w sierpniu 2012 roku sondy Voyager 1 i 2 opuściły heliosferę i kontynuują swój lot w nieznane, pokonując dziennie około 1,5 mln km).
Dziś ludzkość wciąż marzy o pozornie niemożliwym: kolonizacji Marsa i planet pozasłonecznych, sztucznej inteligencji, poznaniu początków Wszechświata, a nawet o nieśmiertelności. Czy jest w stanie to wszystko osiągnąć? Naukowcy, co rokrocznie potwierdzają Nagrody Nobla, nieustannie przesuwają granicę niemożliwego. To, co dziś wydaje się nam niedostępne, jutro może być codziennością. Hipotezy wpierw przeradzają się w teorie naukowe, aż w końcu wiele z nich staje się rzeczywistością.
Oczywiście każdego naukowca powinna także charakteryzować pokora, bez której człowiek - podobnie jak Ikar - może lekceważyć siły przyrody. Po koniec XIX wieku wydawało się, że w fizyce wszystko zostało już wyjaśnione. Wybitni naukowcy, tacy jak James Clerk Maxwell czy Albert Michelson przekonywali, że jedynym zajęciem pozostanie dookreślanie istotnych stałych fizycznych z coraz większą dokładnością. Tymczasem początek XX wieku przyniósł dwie największe rewolucje w historii fizyki - teorię względności oraz mechanikę kwantową. W XX wieku pojawili się także tzw. antropologowie filozoficzni z Maxem Schelerem na czele, którzy ogłosili, że jeszcze nigdy człowiek nie wiedział na swój temat tak wiele, a zarazem nie wiedział, jak wiele nie wie. W latach 50. XX wieku wynalazca komputera uważał, że dzięki tej maszynie zdobywanie wiedzy będzie nieograniczone. Po kilkudziesięciu latach od tamtego odkrycia, mając dzisiaj do dyspozycji laptopy, smartfony, a nawet wspomniane wcześniej komputery kwantowe, widzimy, jak złudne było to stwierdzenie. Nie tylko nie zmniejszył się zakres naszej niewiedzy, ale nawet powiększył. Ludzkość wciąż stawia nowe pytania. Codziennie dotyka niemożliwego. Sonda kosmiczna amerykańskiej agencji NASA, której celem było zbadanie Plutona (minęła go w lipcu 2015 roku, a obecnie przemierza tzw. pas Kuipera) otrzymała nazwę New Horizons. Imię sondy, która dotarła do granic Układu Słonecznego, jest dowodem, że za horyzontem kryją się inne, nowe horyzonty, które dziś wydają się niemożliwe do przekroczenia z obecnym stanem naszej wiedzy. Ale kto wie, co będzie jutro?
Zapraszam do podziwiania zdjęć nadesłanych na 6. Biennale Fotograficznego Uniwersytetu Śląskiego w ramach projektu "Nauka w obiektywie", którego hasło przewodnie w tym roku brzmi "Nauka - niemożliwe możliwym". Niech różnorodność projektów badawczych będzie dowodem, że polska nauka świetnie wpisuje się w globalne przekraczanie granic niemożliwego.


prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk
JM Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach