RYSZARD KULIK

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Pedagogiki i Psychologii,
Instytut Psychologii, Katedra Psychologii Społecznej i Środowiskowej
ul. Grażyńskiego 53, 40-126 Katowice
e-mail: ryszard.kulik@us.edu.pl

Opis popularnonaukowy projektu

Miastomania polega na konieczności poruszania się po gładkiej, utwardzonej nawierzchni, nasłuchiwania silników, dzwonków, syren i klaksonów, oraz wypatrywania świecących szyldów, wystaw i sklepów. Miastomanii towarzyszy często potrzeba, aby w zasięgu ręki mieć włącznik światła, kran z ciepłą wodą oraz spłuczkę. Miastoman domaga się źródeł dźwięku, nie znosi natomiast zamoczenia obuwia w kałuży ani ćmy na szybie swojego okna.
Miastomania w przypadkach skrajnych kończy się cyrografem z cywilizacją. W ramach tego paktu strona ludzka nie rusza się z domu bez telefonu komórkowego, zegarka i GPS-a, kontrahent zaś, czyli wszechogarniająca cywilizacja, zyskuje kolejną strefę wpływów. Jak często przy tym nieznośna jest świadomość, że uzależniamy się od konsumpcji dóbr i informacji, stając się mimowolnie narzędziem, kolejnym ogniwem kaskady. Gdy jednak uświadamiamy sobie, że potrzeba nam ładu i harmonii - nie wiemy, czy naprawdę chcemy tego szukać. A przecie ż wystarczy usiąść na brzegu rzeki, aby mieć poczucie, że czas zwolnił. Szum drzew, powiew wiatru są w stanie złagodzić narastające napięcie. Tak trudno jednak oderwać rękę od codziennej, znanej, cywilizacyjnej barierki i oddalić się nieco w zieleń i ciszę. Czyżby cyrograf zrobił swoje? Umieścił nas, z diabelskim chichotem, na rozstaju dróg między telewizją a własną osobowością, między wyobraźnią a Internetem, między jednością z przyrodą a środkami komunikacji miejskiej. Cywilizacja jest trudnym negocjatorem, ale miastomania poddaje się terapii. Czasem wystarczy weekend w lesie, czasem potrzebny jest spływ kajakowy. Wraca właściwa perspektywa i skala problemów. I wówczas można podpisać kolejny dokument - pakt o nieagresji z przyrodą i resztą Wszechświata.

Streszczenie naukowe

Cele projektu:

• przygotowanie i wydanie publikacji (albumu) promującego postawy ekologiczne oraz zrównoważone podejście do własnego życia,
• inspirowanie odbiorcy (czytelnika) do zadawania sobie głębokich pytań i refleksji nad stylem życia oraz jego środowiskowymi konsekwencjami,
• ukazanie poprzez fotografię piękna dzikiej przyrody, naturalnych procesów, zagrożeń środowiskowych i miejsca człowieka w świecie,
• wskazanie poprzez fotografię i towarzyszące jej teksty głębokich związków człowieka i środowiska naturalnego.

Najważniejsze rezultaty:

Publikacja "Odkrywanie natury. Praktyka głębokiej ekologii" ukazała się w 2007 roku w nakładzie 3 tysięcy egzemplarzy. Wydawcą jest stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot z Bystrej k/Bielska Białej, które rozprowadza publikację bezpłatnie jako materiały edukacyjne służące promowaniu idei zrównoważonego rozwoju, zdrowego stylu życia oraz postaw prośrodowiskowych. Odbiorcą publikacji są biblioteki, szkoły, instytucje zajmujące się edukacją ekologiczną, a także osoby fizyczne zainteresowane problematyką ekologiczną.