"Dyskretny urok sprężarki" "Badanie zjawisk przepływowych zachodzących w sprężarkach i turbinach" Grzegorz Liśkiewicz, Longin Horodko Politechnika Łódzka, Instytut Maszyn Przepływowych, ul. Wólczańska 219/223 90-924 Łódź e-mail: grzegorz.liskiewicz@p.lodz.pl, lhorodko@p.lodz.pl Łopatki dmuchawy DP1.12 Sonda pomiarowa ciśnienia w kanale dolotowym do dmuchawy DP1.12

Opis popularnonaukowy projektu

Stoją na odsłoniętych przestrzeniach, czasami malowniczo wkomponowane w pejzaż. Ich charakterystyczne, dynamiczne sylwetki już z daleka przykuwają wzrok. Majestatyczne skrzydła sięgające chmur wyraźnie rysują się na tle nieba. Choć dziś już są zupełnie nieużywane, to mało kto może się oprzeć ich urokowi. Koźlaki, holendry, paltraki: stare wiatraki. Drewniane skrzydła wyglądają, jakby były wymodelowane wiatrem, jakby to wiatr nadał im kształt, wpędzając je w magiczny ruch, przypominający wirowanie na wietrze opadających z drzew nasion klonu lub sosny. W podobny hipnotyczny trans wprawia obserwatora widok obracających się kół dawnych młynów wodnych, wprawianych w ruch przepływem rzecznych wód. Aby rozpędzić potężne młyńskie kamienie układ i kształt łopatek musiały idealnie współgrać, a zarazem przeciwstawiać się nurtowi rzeki wprawiającemu je w ruch. Obserwując siły natury człowiek nauczył się tworzyć maszyny jak najdoskonalej współpracujące z wiatrem i wodą.
Dziś młyny i wiatraki, często nadal kompletne i sprawne, spotkać można najczęściej w skansenach. Jednak wciąż powstawały i powstają maszyny, których konstrukcja i sposób działania zaczerpnięte są z niezmiennie tych samych praw przyrody. Drewniane wiatraki, których coraz mniej w krajobrazie, zastępowane są przez farmy wiatrowe. Kształt turbin na szczytach wysmukłych wież, podobnie, jak kształt śmigieł ich poprzedników, dopasowany został do działających na nie sił wiejącego wiatru tak, aby w pełni wykorzystać jego niewyczerpaną energię.
Wszystkie skonstruowane dotychczas przez człowieka śruby okrętowe, śmigła, wentylatory, turbiny i sprężarki byłyby zupełnie bezużyteczne, a pewnie nawet nie powstałyby wcale, bez dyktanda powietrza i wody, i zasad opisujących ich przepływ. Być może właśnie dlatego, że wywodzą się z natury, w obracających się śmigłach, skrzydłach , czy piórach, dostrzega się piękno, a ich elementy pojawiają się w motywach zdobniczych. Może właśnie dlatego wirujące turbiny mogą równać się z trzema najpiękniejszymi rzeczami na świecie: kobietą w tańcu, koniem w galopie i statkiem pod żaglami. Z tym ostatnim wszak wiele mają wspólnego.

Streszczenie naukowe

Autor zdjęć jest doktorantem w Instytucie Maszyn Przepływowych Politechniki Łódzkiej. Poza pasją do przedmiotu swoich badań, dzieli on ze swoim promotorem (dr Longin Horodko) zainteresowanie fotografią. Stąd pomysł prowadzenia dokładnej dokumentacji fotograficznej maszyn i aparatury dostępnych w Instytucie. Zdjęcia oddają to, jak trudnym zagadnieniem jest konstrukcja turbin i sprężarek, ale również to, jak piękne kształty potrafią mieć łopatki stopni sprężających lub turbinowych. To człowiek projektuje i uruchamia te maszyny. Trzeba jednak pamiętać, że ich kształt zawdzięczamy naturze. To powietrze i jego zachowanie się, wymusza takie kształty łopatek i kanałów przepływowych. Autor zdjęć skupia się na badaniu zjawisk przepływowych zachodzących w sprężarkach promieniowych, głównie na tzw. zjawisku "pompowania".

Komitet Organizacyjny

Sponsorzy

Patronat honorowy

Leszek Jodliński
Dyrektor Muzeum Śląskiego w Katowicach

Zygmunt Łukaszczyk
Wojewoda Śląski

Jan Malicki
Biblioteka Śląska

Piotr Uszok
Prezydent Katowic

Adam Matusiewicz
Marszałek Województwa Śląskiego

Patronat medialny